Η Κυριακάτικη Αλλοτρίωση

Σιγά τα νέα...
Ο εξευτελισμός των έντυπων μέσων πρέπει να είναι ένα θέμα που γίνεται αντιληπτό από όλους, αλλά δεν πρέπει να απασχολεί κανέναν.
Βρέθηκα προχτές σε ένα σπίτι. Κάπως το έφερε η κουβέντα και μιλούσαμε για εφημερίδες, συγκεκριμένα τις Κυριακάτικες.
Πέντε κιλά η μία, κάμποσα ευρώ επιπλέον, τουλάχιστο τρεις ώρες κινηματογραφικό υλικό και όγκος πληροφορίας που απαιτεί πάνω από μια εβδομάδα για να διαβαστεί.
Η οικοδέσποινα επιδείκνυε ένα μεγάλο ράφι με την συλλογή της σε DVD. Λεπτές χάρτινες ή χοντροκομμένες πλαστικές, άπειρες θήκες περιείχαν ολόκληρο το box office, τις εμπορικότερες ταινίες περασμένων ετών.
Γνωρίζω καιρό την κοπέλα, ήξερα πως είχε μια κλίση προς το σινεμά. Αυτό που δεν είχα συνδυάσει ήταν το αυτονόητο. Πόσο άνετα δηλαδή κάποιος μπορεί να γίνει συλλέκτης ταινιών σήμερα.
Δύσκολο να τις καταμετρήσω, ήταν πολλές.
«Κοντεύουν τις πεντακόσιες», καμάρωσε και λύθηκε η απορία.
Το εντυπωσιακό κομμάτι, ήταν όταν συμπλήρωσε ότι ξεκίνησε να μαζεύει μόλις πριν από ενάμισι χρόνο περίπου. Αναλογικά, αυτό σημαίνει ένα δισκάκι ημερησίως!
Μια κοπέλα με σχετικά περιορισμένους πόρους και λιγοστές σπατάλες κατάφερε να ξοδέψει πάνω από χίλια ευρώ σε DVD εφημερίδων και περιοδικών. Αμφιβάλω αν θα πλήρωνε το ίδιο ποσό μονομιάς για τον ίδιο σκοπό.
Δεν πίνει, δεν καπνίζει, η συλλογή της προσδίδει ευχαρίστηση. Αφού το σήκωνε οικονομικά, γιατί να μην το κάνει. Εξάλλου, αν το αναλύσετε με τα δικά σας δεδομένα, ίσως ανακαλύψετε πως και εσείς σπαταλάτε τεράστια ποσά σε βάθος χρόνου για να ικανοποιήσετε μη απαραίτητες κρίσεις ματαιοδοξίας.
Συγκεντρωτικά, τα τσιγάρα μου για το αντίστοιχο διάστημα σίγουρα κοστίζουν πολύ περισσότερο. Δίσκοι, βιβλία, ρούχα, αξεσουάρ αυτοκινήτου, ηλεκτρικές συσκευές. Μυριάδες καταναλωτικά είδη, δεν μπορεί. Αν το ψάξετε, μάλλον και εσείς κάπου στα ίδια βρίσκεστε.
Εκτός και αν έχουμε να κάνουμε με παθολογικά τσιγκούνηδες!
Σιγά τα νέα...
Μια κοινωνία καταναλωτών που διαμαρτύρεται διαρκώς. Όχι επειδή αντιμετωπίζει ισχυρό βιοποριστικό πρόβλημα. Αλλά επειδή αδυνατεί να αγοράσει όλα αυτά με τα οποία βομβαρδίζεται καθημερινά.
Χάζευα τους τίτλους. Ταινίες κάθε λογής, αρχειοθετημένες με έναν ακαταλαβίστικο τρόπο. Προσπαθούσα να συνδυάσω υλικό και γούστο. Έψαχνα πάτημα.
«Σε λίγο, έτσι όπως πας, πιθανότατα να χρειαστείς ξεχωριστό δωμάτιο», επισήμανα.
Είχε διαφορετική άποψη.
Ξεκαθάρισε πως δεν μάζευε οτιδήποτε έβρισκε στα περίπτερα. Αγόραζε μονάχα εκείνες τις εφημερίδες ή περιοδικά με ταινίες που την ενδιέφεραν.
Πράγματι, παρατηρώντας τις θήκες, ανακάλυπτες αποτυπωμένο κάθε λογής έντυπο.
Κόκκινο, κίτρινο, πράσινο, μπλε. Μωρέ, καλό εργάκι να προσφέρουν και όλοι οι υπόλοιποι να πάνε να...
Αυτό θα πει παραδοσιακά αμετακίνητη αναγνώστρια!
Εφόσον αγνοούσα το ποιόν της, ίσως να το σχολίαζα ποικιλοτρόπως. Την ήξερα όμως. Διαβάζει τακτικά και το παρήγορο είναι πως κατανοεί πλήρως το περιεχόμενο εκείνων που θα καταπιαστεί.
Έτσι, με απασχολούσε αν διάβαζε τα έντυπα που αγόραζε κάθε φορά. Δήλωσε με ειλικρίνεια πως σπάνια τα άνοιγε και σχεδόν όλα κατέληγαν στα σκουπίδια με σκισμένη ζελατίνα.
Πως να προσαρμόσεις τόση διαφορετικότητα στα ενδιαφέροντα ενός συγκεκριμένου ανθρώπου; Αστρολογία, υγιεινή ζωή, πολιτική επιθεώρηση, μηχανοκίνητος αθλητισμός, lifestyle, μια πληθώρα άσχετης θεματολογίας. Κοινό στοιχείο όλων, η ποιότητα των συνοδευτικών τους DVD!
Καταγής στο χαλί, μια στοίβα κυριακάτικων εφημερίδων, απαλλαγμένες από τις ταινίες κράχτες. Περίμεναν να κάνουν τον κύκλο τους, να γίνουν μπάζα στην χωματερή ή ανακυκλωμένο χαρτί στην καλύτερη περίπτωση.
Ξεχώρισα την πιο γνωστή και σοβαρή. Για αλλαγή, την ξεγύμνωσα από το άχρηστο πλαστικό και προσπάθησα να την ξεφυλλίσω. Ο παράδεισος ενός αργόσχολου. Ένα κάρο πράγματα θα μπορούσε να διαβάσει κάποιος.
Υπολογίζοντας τους συντάκτες της πολυσέλιδης έκδοσης, τους ανταποκριτές, τους εξωτερικούς συνεργάτες, τους γραφίστες, τους φωτογράφους και όλους τους λιγότερο γνωστούς συντελεστές της εφημερίδας, κατέληγες στο πληθυσμό ενός χωριού.
Σιγά τα νέα...
Ένα μικρό χωριό δούλευε μια εβδομάδα, καταγράφοντας και αναλύοντας διάφορα θέματα. Πάλευε με προθεσμίες, αγχωνόταν και ίδρωνε ώστε την Κυριακή πρωί το φύλλο να φτάσει στα περίπτερα... ακριβώς πέντε κιλά! Γραμμάριο λιγότερο!
Όνειρο ζωής για αρκετούς από τους αρθρογράφους, να γράφουν σε κάποιο έντυπο ευρείας κυκλοφορίας και στα κείμενα να παραθέτουν τις γνώσεις, τις ιδέες ή το ταλέντο τους.
Άραγε, έχουν συνειδητοποιήσει τι συμβαίνει ακριβώς; Κι αν όντως το έχουν κάνει, μήπως το έχουν χωνέψει; Ή απλά επιδίδονται στην διαδεδομένη τακτική της στρουθοκαμήλου;
Παπάδες να γράψουν, αν η φυλλάδα που τους ταίζει ψίχουλα δεν προσφέρει εμπορική ταινία, αποκλείεται να διαβαστούν. Υποθέτω πως όποτε παραδίδουν τα υπό έκδοση κομμάτια τους, αρκούνται σε μια σύνθετη προσευχή.
Γιατί δεν αρκούν μονάχα αγοραστές για το μελάνι τους. Θα πρέπει οι αγοραστές με την σειρά τους, να ξετυλίξουν την ζελατίνα και μέσα από τον ωκεανό λέξεων, να ταιριάξουν την διάθεση τους με μισή σελίδα κειμένου.
Με απόλυτη βεβαιότητα, ήξερα μια αναγνώστρια λιγότερη. Δίπλα μου καθόταν! Ετοιμαζόταν μάλιστα να σύρει στο μηχάνημα ένα πρόσφατο κομμάτι της συλλογής της για τις ανάγκες μιας μεταμεσονύκτιας προβολής.
Η αλήθεια είναι πως με κουράζει πλέον να κάθομαι παθητικά απέναντι από μια οθόνη. Οποιαδήποτε πρόθεση για κουβέντα χάθηκε από την στιγμή που πάτησε το κουμπί στο τηλεχειριστήριο. Μόκο....
Βραβευμένη Αμερικάνικη ταινία, παραγωγής 2005, με γνωστούς ηθοποιούς, διάρκεια 114 λεπτά.
Τι να πεις σε 114 λεπτά, σχεδόν δυο ώρες; Θα δεις τα ίδια, θα ακούσεις τα ίδια, όμως δεν θα ανταλλάξεις ούτε μια κουβέντα, προσηλωμένος στην οθόνη. Άντε να φας κανά ποπκόρν, να χαιδέψεις κανά μπουτάκι... μέχρι εκεί.
(Άσχετο με το θέμα μας: η λαιμαργία, κάθε είδους δεν σε κάνει σινεφίλ! υστερόγραφο: κουλτουριάρηδες της πλάκας...)
Στο τέλος της ταινίας, αν δεν βαρυστομαχιάσεις απ’ το τζανκαναριό ή δεν έχεις ήδη εγκαταλείψει την πλοκή για να ικανοποιήσεις πρωτόγονα ένστικτα, δεν μένουν και πολλά να συζητήσεις.
Είναι ανόητο και καθόλου εποικοδομητικό. Αφού ξόδεψες άλλες δυο παθητικές ώρες από την ζωή σου, θα βρεθείς να συζητάς ξανά όλα εκείνα που είδες.
Δεν έχει νόημα να κουβεντιάζεις κοινές παραστάσεις. Νομίζω.
Το ζητούμενο είναι να ανταλλάσσεις διαφορετικές.
Για την ιστορία και επειδή δεν χρειάζεται να εκθέτουμε κόσμο με υπονοούμενα, κάπου στα μισά βαρέθηκα, χασμουρήθηκα και την κοπάνησα.
Σιγά τα νέα...
Επιστρέφοντας, κάτι έμεινε. Ήταν καθημερινή. Πέρασα από ένα περίπτερο και είδα κρεμασμένες τουλάχιστον είκοσι πολιτικές εφημερίδες, ξέχωρα οι καμιά δεκαριά αθλητικές, οι πεντέξι οικονομικές και οι λοιπές κουτσομπολίστικες.
Κατά τα φαινόμενα, ποικιλία απόψεων και ιδεών υπάρχει.
Οι αναγνώστες είναι εκείνοι που αγνοούνται.
Από περιέργεια, έψαξα τα νούμερα. Οι μεγάλες εφημερίδες που βγάζουν ξέχωρα κυριακάτικο φύλλο, χονδρικά πουλάνε περισσότερο την ημέρα της γιορτής και σχόλης από τις υπόλοιπες αθροιστικά!
Ας αναλογιστεί κανείς ότι τα Σάββατα πλέον οι εφημερίδες κατακλύζονται από «ανεπανάληπτες προσφορές» και ζυγίζουν επίσης πέντε κιλά. Για την συλλογή της φίλης μου και μόνο!
Παλαιότερα ίσως να έλεγες πως πήρες την τάδε εφημερίδα και να σε ρωτούσαν «Τι γράφει». Σήμερα, αισθητά λιγότεροι θα σε ρωτήσουν «Τι δίνει». Και αυτό διότι δεν θα έχουν δει το τρέηλερ!
Σημείο των καιρών;
Σημάδι του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού;
Ή μήπως ένας ανελέητος πόλεμος επιβίωσης υπεράριθμων εφημερίδων σε μια γλώσσα με περιορισμένο και ανύπαρκτο αναγνωστικό κοινό;
Την απάντηση μάλλον την γνωρίζετε καλύτερα από εμένα.
Οπότε ας το αφήσουμε ως έχει.
Σιγά τα νέα...
Η σοβαρή εφημερίδα που έτυχε να ξεφυλλίσω στης φίλης μου, φιλοξενούσε ένα εκτενές αφιέρωμα για την κατάσταση μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν. Το βρήκα εξαιρετικά κατατοπιστικό, έστω και ως λαθραναγνώστης.
Αμφιβάλλω εάν οι μισοί από τις μερικές εκατοντάδες χιλιάδες αγοραστών κατάφεραν να ρίξουν ένα βλέφαρο στο άρθρο. Ο δημοσιογράφος που υπέγραφε ίσως να γινόταν κάποτε μεγάλη φίρμα σε μια άλλη χώρα και γλώσσα.
Στην Ελλάδα υποσκελίστηκε από τον Πιτ, τον Ντε Νίρο, την Βέφα και την Καλομοίρα! Αυτοί είμαστε; Ή μήπως αυτοί καταντήσαμε να δείχνουμε;
Άντε, η ανάγνωση να μου πήρε κανένα τέταρτο. Εκατό λεπτά λιγότερο από την ηχηρή πατάτα που έπαιζε στο μηχάνημα.
Ο τύπος έχει χάσει την χρησιμότητά του. Έχει πάψει να ενημερώνει. Και δεν φταίνε οι συντελεστές ή οι εκδότες. Το ίδιο το σύστημα έχει οδηγήσει σε αυτή την κατάσταση. Στην παρατεταμένη αλλοτρίωση.
Σιγά τα νέα...
Χρόνια διατηρώ αυτή την υποψία. Δεν πρόκειται για κάτι νέο ή ξαφνικό. Πιθανόν να μην συμμετείχα στο όλο ρεύμα εθελοντικής αποχαύνωσης. Στη διαδικασία συλλογής, στις βιβλιοθήκες, στις δισκοθήκες ή στις ταινιοθήκες.
Όμως οι ενδείξεις ήταν τόσο καιρό μπροστά στα μάτια μας.
Στα τρέηλερ!
Τρίτη βράδυ επέστρεψα σπίτι. Έκτοτε φρόντισα να δίνω σημασία στις διαφημίσεις. Κυρίως των εφημερίδων.
Από το απόγευμα Τετάρτης, όλοι οι μεγάλοι παίκτες παρουσίαζαν την πραμάτεια τους για την ερχόμενη Κυριακή. Το σκηνικό δεν θύμιζε απλά βίντεο κλαμπ. Είχε απευθείας παραπομπές.
Μια από δαύτες, που ουσιαστικά καθιερώθηκε από τα DVD της, είχε κάνει ένα βήμα παραπάνω. Δεν έδινε απλά μια εμπορική ταινία. Την συνόδευε και από τις δύο συνέχειες. Πακέτο!
Άλλη μία, από τις εγκυρότερες ειδησεογραφικά έδειχνε χωρίς ίχνος εκφώνησης πλάνα από τις δυο υπερπαραγωγές για όλα τα γούστα!
Παρόμοιο κλίμα και στις υπόλοιπες. Άλλες μια ταινία και καλή, άλλες πάρε ότι γουστάρεις με πέντε μόνο ευρώ!
Κάπως έναλλακτική, μια σχετικά καινούρια. Όχι πως δεν έδινε ταινία, προς Θεού! Απλά, ίσως επειδή δεν πρόλαβε να κλείσει εργολαβία με μεγάλο κινηματογραφικό στούντιο, πόνταρε σε.... ένα βιβλίο. Τις αναμνήσεις μιας ξεχασμένης στάρλετ της εφήμερης πολιτικής σκανδαλολογίας. Μέχρι εκεί. Τσόντα είναι η σωστή λέξη, ανεξαρτήτως ορισμού!
Κατεβαίνοντας στο περίπτερο ανακάλυψα κάποιες μικρότερες. Ακολουθώντας μια διαφορετική, παλιά μόδα, εξακολουθούσαν να προσφέρουν πορνό. Έτσι, πρωτοσέλιδο μπορούσε να γράφει π.χ. για την εθνική οικονομία και χαμηλά στην ζελατίνα να σε κάρφωνε κάποια τελειωμένη σιλικονάτη καμπαρετζού!
Πολυφωνία ή μη, η αγαμία ανένδοτη!
Ίχνος ειδήσεων ή περιεχομένων.
Μονάχα μια απέραντη βόλτα στο Χόλυγουντ.
«Εντελώς δωρεάν».
Θέλετε αποδείξεις;
Ρίξτε το στην τηλεθέαση και μάλλον θα καταλήξουμε στα ίδια.
Σιγά τα νέα...
Όσα στοιχεία μπορεί να αντλήσει κάποιος παρατηρώντας τις διαφημίσεις σε μια κοινωνία, άλλα τόσα θα καταφέρει διερευνώντας τον τύπο της.
Υποθέτω πως όχι απλά βαδίζουμε. Ζούμε! Που ακριβώς;
Στην κοινωνία του ποπ κορν!
Μασουλάμε και καταπίνουμε ότι υπάρχει στο σακουλάκι.
Δεν μεταβάλλονται οι συνήθειες. Τα σακουλάκια ανανεώνονται.
Καλό ή κακό;
Για ποιόν με περάσατε; Για τον φωτεινό παντογνώστη;
Που να ξέρω, παίζω κι εγώ με τα άλλα παιδάκια.
Όμως αποστρέφομαι τους ομοιόμορφους κόσμους.
Τι να κάνεις μια κοινωνία γεμάτη διανοούμενους ή ηλίθιους, προοδευτικούς ή συντηρητικούς από την στιγμή που δεν σου δίνεται η δυνατότητα να διαλέξεις ράτσα;
Κάπως μου κάνει.
Την μία Espresso, την άλλη Ριζοσπάστη και μετά ο Κόσμος του Επενδυτή!
Από την στιγμή που δεν νοιάζεται κανείς για το περιεχόμενο, ακούγεται λογικό. Υγιές δεν είναι!
Αντί επιλόγου, εκτεθειμένος στα τηλεοπτικά σποτ και κατόπιν ώριμης σκέψης, άρτιας καταναλωτικής συμπεριφοράς, τα έβαλα κάτω και αποφάσισα να αγοράσω το περιοδικό που δίνει τον «Ράφτη του Παναμά».
Σιγά τα νέα...

Το περιοδικό απευθύνεται... σε εγκύους και νέες μαμάδες!